Πολεοσκόπιο, 2025-08-25
Τι κρύβει η νέα πινακίδα της Αίγλης Ζαππείου | Συμπεριληπτικά γκράφιτι στο Άλσος Λογγίνου
Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.
Δύο αυγουστιάτικες Αθηναϊκές ανακαλύψεις
Πως σας φαίνεται η νέα πινακίδα της Αίγλης Ζαππείου στην αναπλασμένη Βασ. Όλγας που με μεγάλη περηφάνια επιστρέφουμε στην κυκλοφορία;
Ωραία ε; Ένα μικρό θεματάκι μόνο.
Σε περίπτωση που δεν το βλέπετε, η πινακίδα έχει τοποθετηθεί ακριβώς μπροστά από έναν κάδο απορριμμάτων, καλύπτοντάς τον πλήρως από τα μάτια των περαστικών. Και όταν δεν βλέπεις τον κάδο, είναι πιο πιθανό τα σκουπίδια να καταλήξουν στις νέες γλάστρες, στα πεζούλια, ή στα παρτέρια. Είναι το τέλειο παράδειγμα του ελληνικού αστικού σουρεαλισμού: η αίγλη κερδίζει πάντα την καθημερινότητα.
Λιγότερο από ένα χιλιόμετρο μακριά, βρίσκεται το Άλσος Λογγίνου. Σε αυτό υπάρχει μια από τις ωραιότερες παιδικές χαρές της Αθήνας (μαντέψτε το γιατί). Με δέντρα για σκιά και μαλακό δάπεδο αντί για χαλίκια ή τσιμέντο.
Κάποιο βράδυ σε αυτή την παιδική χαρά, δύο άτομα είχαν τον εξής διάλογο:
– «Ρε, είσαι σίγουρος; Είμαστε σε παιδική χαρά. Μήπως να πάμε παραδίπλα;»
– «Γράφε ρε. Απλά κάν’ το… συμπεριληπτικό.»
Ελλάδα
Η Θεσσαλονίκη καλείται να προσαρμοστεί επειγόντως σε δύο κρίσιμες περιβαλλοντικές προκλήσεις: την αστική θερμική νησίδα, που κάνει την πόλη να «βράζει» σε καύσωνες, και τις πλημμύρες, λόγω καλυμμένων ρεμάτων και αδιαπέραστων επιφανειών. Ειδικοί τονίζουν ότι η λύση βρίσκεται σε «σφουγγαροπόλεις», πράσινες στέγες, αποκάλυψη υδάτινων διαδρομών και επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων κτιρίων, σε συνδυασμό με περιβαλλοντική εκπαίδευση των πολιτών.
Στη Θεσσαλονίκη, μπορείτε να δείτε πού και πότε καθαρίζονται δρόμοι και πεζοδρόμια, πού γίνεται πλύσιμο και απολύμανση κάδων, πότε φροντίζονται τα πάρκα και οι πλατείες. Αυτή τη διαφάνεια και ενημέρωση χρειαζόμαστε σε κάθε λειτουργία του δημοσίου.
[📹] Ένα βίντεο που εξετάζει την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στις δημόσιες υπηρεσίες και τα μέσα μεταφοράς σε τρεις διαφορετικές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας: Θεσσαλονίκη, Ξάνθη και Κοζάνη.
[📹] Είναι η επιστροφή του Ιλισσού εφικτή;
Ή μήπως μπορεί να γίνει η Βασιλίσσης Σοφίας ένα διεθνές αξιοθέατο χάρη στη χλωρίδα της;
Αστική Ζωή
Mια σοβιετικού τύπου πόλη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας λάνσαρε διαγωνισμό «trial living» προσφέροντας δωρεάν διαμονή δύο εβδομάδων σε κεντρικά διαμερίσματα, για να αντιμετωπίσει την ερημοποίηση. Η πρωτοβουλία συγκέντρωσε πάνω από 1.700 αιτήσεις παγκοσμίως.
Η Βιέννη πειραματίζεται με τα grätzloasen, μικρά «πάρκα τσέπης» που φτιάχνουν εθελοντές σε θέσεις στάθμευσης, με υποστήριξη της πόλης και επιδότηση έως €5.000.
Η Νότια Κορέα βλέπει όλο και περισσότερα καφέ και εστιατόρια να αυτοχαρακτηρίζονται ως No-Kids Zones, απαγορεύοντας την είσοδο σε παιδιά κάτω των 12. Το 2023, ένας χάρτης κατέγραψε 451 τέτοια σημεία έναντι μόλις 62 «child-friendly». Παρά τις αντιδράσεις, το 61,9% των Κορεατών δηλώνει ότι στηρίζει τις ζώνες αυτές, που αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές προτιμήσεις σε μια χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων στον κόσμο.
Ενώ πάνω από το 55% των υπνοδωματίων στο Λονδίνο υπερθερμαίνονται, οι κάτοικοι αποτυγχάνουν να εγκαταστήσουν κλιματιστικά λόγω περιορισμών σε διατηρητέα κτίρια, αντιρρήσεων των δήμων για «οπτική ρύπανση» ή θόρυβο, και γενικότερα επειδή λιγότερο από το 5% των βρετανικών σπιτιών διαθέτει AC.
Η Οκλαχόμα Σίτι έχει ένα από τα πιο παράδοξα και βίαια origin stories στον αστικό κόσμο: γεννήθηκε κυριολεκτικά σε μια μέρα, στις 22 Απριλίου 1889, όταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση άνοιξε τις λεγόμενες Unassigned Lands για κατάληψη σε όποιον έφτανε πρώτος. Σε λίγες ώρες, μια άδεια πεδιάδα μετατράπηκε σε πόλη 10.000 κατοίκων.
Το Παρίσι προετοιμάζεται για μελλοντικούς καύσωνες που θα μπορούσαν να φτάσουν τους 50°C, με σενάρια που προβλέπουν τήξη ασφάλτου, διακοπές ρεύματος, κατάρρευση συγκοινωνιών και αδυναμία λειτουργίας νοσοκομείων.
Το βιβλίο Abundance των Ezra Klein και Derek Thompson τονίζει την ανάγκη ισχυρής κρατικής ικανότητας για να παραχθούν βασικά δημόσια αγαθά — από στέγαση έως καθαρή ενέργεια. Μήπως όμως, χρειαζόμαστε ταυτόχρονα και «κοινωνική αφθονία»;
Το πρόγραμμα Art on the Ave, που ξεκίνησε στην πανδημία για να μετατρέπει κλειστά καταστήματα της Νέας Υόρκης σε εκθέσεις, εγκαινίασε για πρώτη φορά έκθεση σε χώρο κοινωνικής κατοικίας.
Από τα πρώτα «πειθαρχικά» playgrounds του 20ού αιώνα μέχρι τα μεταπολεμικά πειράματα του Aldo van Eyck ή τα adventure playgrounds με εργαλεία και αυτοσχέδιες κατασκευές, η ιστορία των παιδικών χαρών αντικατοπτρίζει μεταβαλλόμενες αντιλήψεις για την ελευθερία και την αυτονομία των παιδιών.
Είναι η Νέα Υόρκη η μόνη «πραγματική» πόλη των ΗΠΑ;
Το Λονδίνο ολοκλήρωσε το έργο Tideway, έναν υπόγειο «υπερ-αγωγό» αξίας £4,6 δισ. που θα αποτρέπει την απόρριψη 18 εκατ. τόνων λυμάτων στον Τάμεση κάθε χρόνο. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά μετά από γενιές νέοι δημόσιοι χώροι στις όχθες του ποταμού, συνολικής έκτασης άνω των 3 στρεμμάτων: πλατείες, κερκίδες, φυτεύσεις και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις.
Το Σιάτλ ανανέωσε για ακόμη 10 χρόνια το πρωτοποριακό πρόγραμμα democracy vouchers, με το οποίο κάθε κάτοικος λαμβάνει 100 δολάρια σε κουπόνια για να τα δωρίσει σε τοπικούς υποψηφίους.
Το Μεντεγίν βλέπει έκρηξη νέων viviendas turísticas – υβριδικών καταλυμάτων που συνδυάζουν boutique ξενοδοχείο, co-living και στούντιο, σχεδιασμένων για digital nomads και μακροχρόνιους επισκέπτες. Με τιμές από 50 δολάρια τη βραδιά, τα νέα αυτά κτίρια στοχεύουν να απορροφήσουν μέρος της τουριστικής ζήτησης, μειώνοντας την πίεση στις κατοικίες και αποτρέποντας τα φαινόμενα Airbnb που εκτόξευσαν τα ενοίκια.
Τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων σήμερα προμηνύουν χαμηλή αύξηση των τιμών των κατοικιών στο μέλλον.
Τρίγωνα από παλιές σιδηροδρομικές γραμμές, ημικύκλια από χώρους στάθμευσης, στενές λωρίδες ανάμεσα σε κτίρια: οι «παράξενοι» οικοπεδικοί τύποι που μέχρι πρόσφατα αγνοούνταν, μπαίνουν πλέον στο επίκεντρο της στεγαστικής πολιτικής. Καθώς οι πόλεις στερεύουν από «κανονικά» τετράγωνα οικόπεδα, δεκάδες πολιτείες και δήμοι στις ΗΠΑ αλλάζουν ζώνες και κανόνες για να επιτρέψουν την οικοδόμηση μικρών πολυκατοικιών και missing middle κατοικιών σε τέτοια οικόπεδα.
Το Wplace είναι ένα παγκόσμιο συνεργατικό καλλιτεχνικό πείραμα στο διαδίκτυο, όπου οι συμμετέχοντες μπορούν να ζωγραφίσουν ένα pixel τη φορά πάνω σε Google Maps, ξεκινώντας συχνά από τη γειτονιά τους. Για να προκύψει οποιαδήποτε μεγάλη εικόνα χρειάζεται τεράστιος συντονισμός, ενώ η τέχνη πρέπει να διατηρείται «με μάχες» αφού άλλοι χρήστες μπορούν να τη σβήσουν.
Βιώσιμη κινητικότητα
Στη Βόρεια Καρολίνα, ένας 7χρονος σκοτώθηκε από SUV καθώς διέσχιζε λεωφόρο επιστρέφοντας από το σούπερ μάρκετ με τον αδελφό του. Οι γονείς του κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονία εξ αμελείας παρότι ήταν σε τηλεφωνική επαφή με τα παιδιά τους και τα καθοδηγούσαν στη διαδρομή. Ο οδηγός του SUV δεν αντιμετώπισε καμία κατηγορία.
Στο Λος Άντζελες, κάτοικοι που κουράστηκαν να περιμένουν τον δήμο βάφουν μόνοι τους διαβάσεις σε επικίνδυνα σημεία. Συχνά οι αυτοσχέδιες διαβάσεις σβήνονται, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις τοπική πίεση οδηγεί το δήμο να τις νομιμοποιεί.
Τα σαμαράκια αναδεικνύονται ως η πιο απλή, φθηνή και δημοφιλής μορφή κυκλοφοριακής ηρεμίας. Με κόστος περίπου 4.000 ευρώ ανά εγκατάσταση, μειώνουν ταχύτητες κατά 10–25% και άρα και τα τροχαία, χωρίς τις αντιδράσεις που προκαλούν οι ποδηλατόδρομοι ή οι κάμερες.
Ένα community-sourced Google map δείχνει στους κατοίκους του Χιούστον πού πρέπει -και πού δεν πρέπει- να κάνουν ποδήλατο.
Το Ελσίνκι ξεκίνησε τρίμηνο πιλοτικό πρόγραμμα, εγκαθιστώντας περίπου 20 αισθητήρες σε τέσσερις κεντρικές περιοχές για να ελέγχει με ακρίβεια εκατοστού τη στάθμευση των ηλεκτρικών πατινιών.
Πόλεις στις ΗΠΑ υιοθετούν «κάμερες θορύβου» για να αντιμετωπίσουν τις εκκωφαντικές εξατμίσεις, τα σπινιαρίσματα και τα δυνατά ηχοσυστήματα. Οι συσκευές καταγράφουν τα ντεσιμπέλ, φωτογραφίζουν την πινακίδα και αποστέλλουν πρόστιμα.
Στο Σαν Ντιέγκο, ο διάκονος Τζον Ρόμπερτς οργανώνει κάθε εβδομάδα ποδηλατικές βόλτες με ανθρώπους που ζουν στον δρόμο. Με λίγα μεταχειρισμένα ποδήλατα και την υποστήριξη εθελοντών, η ομάδα διανύει έως και 20 μίλια στις παραλιακές διαδρομές της πόλης.
Το blockbuster παιχνίδι του καλοκαιριού.
Τεχνολογία
Η νέα τεχνολογία του «βιολογικού» σκυροδέματος ενσωματώνει μικροβακτήρια που «ξυπνούν» όταν εισχωρεί νερό και γεμίζουν τις ρωγμές με κρυστάλλους ανθρακικού ασβεστίου, αποκαθιστώντας έως και το 90% της αντοχής του. Αν και κοστίζει παραπάνω στην αρχή, μπορεί να μειώσει τις δαπάνες συντήρησης κατά 50% και να περιορίσει τις εκπομπές CO₂
Τα εξοπλισμένα με AI κάμερες λεωφορεία, εντοπίζουν σε πραγματικό χρόνο τα Ι.Χ. που παρανομούν σε λωρίδες αποκλειστικής κυκλοφορίας, εκδίδουν αυτόματα πρόστιμα και έχουν άμεσα αποτελέσματα πιο έγκαιρα δρομολόγια, αυξημένες ταχύτητες, μειωμένα ατυχήματα. Επιπλέον, οι κάμερες παράγουν δεδομένα για τη βελτιστοποίηση δρομολογίων, φωτεινών σηματοδοτών και του δικτύου γενικότερα.