Πολεοσκόπιο, 2025-10-14
Η στεγαστική πολιτική που δεν έχουμε | Όταν η διαφάνεια συναντά τις συγκοινωνίες | Πόσο αξίζει η ησυχία
Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.
Τα 3 βασικά
1. Η στεγαστική πολιτική που δεν έχουμε
Special Report της Καθημερινής για τη στεγαστική κρίση και -κυρίως- για τη στεγαστική πολιτική που δεν έχουμε. Η Βασιλική (με την οποία συνεργαζόμαστε και σε projects της Astylab) και η ομάδα της συγκέντρωσαν, με εντυπωσιακή καθαρότητα, όλα όσα αξίζει να γνωρίζει κανείς για το ζήτημα.
Ξεκινώντας από την επισκόπηση του προβλήματος και των συνεπειών του (το μόνο κομμάτι που ένιωσα πως θα μπορούσα να συμπληρώσω με οικογένειες, υγεία, καινοτομία), συνεχίζουν στην «εργαλειοθήκη» της στεγαστικής πολιτικής σε 14 κατηγορίες, τη σύγκριση μεταξύ τεσσάρων φορολογικών «μοντέλων» στέγασης (Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία, Αυστρία), και τα 31 μέτρα στέγασης που έχουμε υιοθετήσει στην Ελλάδα και την ανάδειξη της έλλειψης συνεκτικής στρατηγικής.
Το Report δεν μένει στη διάγνωση, αλλά καταλήγει σε πρόταση: ένα πακέτο έξι μέτρων για την ελληνική στεγαστική κρίση, με κεντρικό τον «φόρο αδράνειας» (ενσωματωμένο στον ΕΝΦΙΑ) ώστε τα μακροχρόνια κενά σπίτια να επανέλθουν στην αγορά, στηριγμένο σε αξιόπιστο Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων. Συμπληρωματικά εισηγείται Ταμείο Κοινωνικής Κατοικίας για απόκτηση/ανακαίνιση και διάθεση προσιτών κατοικιών, ποσοστώσεις κοινωνικής κατοικίας σε νέες αναπτύξεις, και κίνητρα για συγκατοίκηση και αποκεντρωμένη μετεγκατάσταση σε μικρομεσαίες πόλεις.
2. Όταν η διαφάνεια συναντά τις συγκοινωνίες
Ένα νέο ανεξάρτητο εργαλείο παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο αν τα λεωφορεία της Αθήνας τηρούν τα δρομολόγιά τους. Το AthensBus.info αξιοποιεί τα δεδομένα της τηλεματικής του ΟΑΣΑ για να συγκρίνει, γραμμή προς γραμμή, πόσα δρομολόγια έγιναν πραγματικά με αυτά που είχαν προγραμματιστεί.
Με άλλα λόγια, αν έχετε την αίσθηση ότι το λεωφορείο σας «σπάνια περνάει», μπορείτε να το επιβεβαιώσετε με αριθμούς. Η εφαρμογή καταγράφει 24 ώρες το 24ωρο τις αφίξεις σε περίπου 8.500 στάσεις και ενημερώνεται συνεχώς, δημιουργώντας σταδιακά τη δική της ιστορική βάση δεδομένων.
3. Πόσο αξίζει η ησυχία
Περισσότεροι από 42 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν εκτεθειμένοι σε μέτρια ή υψηλά επίπεδα ηχορύπανσης από την κυκλοφορία, με το οικονομικό κόστος να υπολογίζεται σε 110 δισ. δολάρια ετησίως, βάρος που πέφτει δυσανάλογα σε νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και μειονότητες. Μελέτη που αξιοποίησε δεδομένα από την κατασκευή ηχοπετασμάτων δείχνει ότι τα σπίτια αυξάνουν την αξία τους κατά 6,8% μετά την ολοκλήρωση των εργασιών και τη μείωση του θορύβου, αποκαλύπτοντας ότι οι κάτοικοι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν σημαντικά για κάθε decibel ησυχίας. Το εύρημα υπογραμμίζει πως η ηχορύπανση είναι κρυφή αλλά βαθιά ανισότητα της πόλης και πως η μετάβαση σε πιο ήπιες μορφές κινητικότητας και ηλεκτρικά οχήματα θα μπορούσε να αποφέρει 77 δισ. δολάρια σε κοινωνικά οφέλη.
Ελλάδα
Δεν ξέρω αν θυμάστε τον Παρθενώνα χωρίς σκαλωσιές, αλλά για τώρα έχετε την ευκαιρία να τον απολαύσετε σε όλο του το μεγαλείο.
Στο podcast «Αθήνα 2050», ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος μιλά για την πόλη ως ψυχικό τοπίο.
Ο Νίκος Χατζηλίας φέτος φρόντισε 30 κυψέλες με περίπου 1,2 εκατ. μέλισσες που έδωσαν 500 κιλά μέλι. Σε ταράτσες στο κέντρο της Αθήνας.
Πλατφόρμα πολιτών για καταγραφή παράνομου παρκαρίσματος σε ράμπες ΑμεΑ, διαβάσεις και πεζοδρόμια.
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Μεσιτών Αθηνών - Αττικής, περίπου 5.000 διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας παραμένουν κλειστά και αναξιοποίητα, προϊόν σχολαζουσών κληρονομιών και κληροδοτημάτων. Παρότι ο νόμος του 2013 προέβλεπε μητρώο καταγραφής, ουδέποτε έγινε συστηματική απογραφή με τον υπ. Οικονομικών να αναφέρει σήμερα 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές και 2.000 ανενεργά ιδρύματα.
Tο Μεσολόγγι ως παράδειγμα βιώσιμης αστικής κινητικότητας στην ελληνική επαρχία.
Η Αλική στην πόλη των 15 λεπτών.
Συλλέγουμε ποιοτικά δεδομένα για μια έρευνα του limen σχετικά με την προστιθέμενη αξία των πολιτιστικών δράσεων στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας.
Αν εργάζεσαι ή έχεις εμπειρία στον χώρο του real estate / property development ή του πολιτισμού, αφιέρωσε 10 λεπτά για να συμπληρώσεις το αντίστοιχο ερωτηματολόγιο - είναι ανώνυμο και θα μας βοηθήσει πολύ να κατανοήσουμε πώς αυτοί οι δύο κόσμοι μπορούν να συνεργαστούν πιο ουσιαστικά.
👉 [Ερωτηματολόγιο Real Estate]
👉 [Ερωτηματολόγιο Πολιτισμού]
Αστική Ζωή
Οι μεγάλες πόλεις του κόσμου καταγράφουν 25% περισσότερες ημέρες ακραίας ζέστης σε σχέση με τη δεκαετία του 1990.
Υπέροχο. Πώς οι πινακίδες των πλανόδιων πωλητών φαγητού αφηγούνται την ιστορία της Σιγκαπούρης.
Πώς το τραπέζι μπορεί να μετατρέπεται από ιδιωτικό αντικείμενο σε δομή δημόσιου χώρου που ενθαρρύνει τη συλλογικότητα και τη συνύπαρξη.
Γιατί το «ανατολικό» είναι συχνά φτωχότερο; Η βιομηχανική ρύπανση που, από τον 19ο αιώνα, έπνεε από τα δυτικά προς τα ανατολικά, άφησε πίσω της ένα διαρκές κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα. Μελέτες σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Μάντσεστερ και το Παρίσι δείχνουν ότι οι ανατολικές συνοικίες, που δέχονταν το νέφος των εργοστασίων, παραμένουν ως και 40% φθηνότερες και λιγότερο εύπορες ακόμη και δεκαετίες μετά την αποβιομηχάνιση.
Από την 1η Ιανουαρίου 2026, κάθε νέο ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στην Καλιφόρνια θα πρέπει υποχρεωτικά να διαθέτει ψυγείο και κουζίνα σε καλή λειτουργία.
Στη Γιούτα, ένα πρωτότυπο χωριό προσπαθεί να σπάσει τον κύκλο της χρόνιας αστεγίας. Το The Other Side Village, έξω από το Σολτ Λέικ Σίτι, προσφέρει σε άστεγους με ιστορικό εθισμού ή ψυχικών ασθενειών κατοικία σε μικρά σπίτια, υποστήριξη απεξάρτησης και δουλειά στις επιχειρήσεις του χωριού.
Ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα βασικού εισοδήματος στη Νέα Υόρκη δίνει σε 160 νέους χαμηλού εισοδήματος 12.000 δολάρια σε κρυπτονόμισμα (USDC) για πέντε μήνες.
Βιώσιμη κινητικότητα
Οι θάνατοι πεζών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 78% από το 2009 έως το 2023, φτάνοντας τους 7.300 — τη χειρότερη επίδοση μεταξύ πλούσιων χωρών. Η αύξηση συμβαίνει σχεδόν αποκλειστικά σε αστικούς δρόμους, με τα περισσότερα περιστατικά να αφορούν ηλικίες 30–79 ετών, και όχι παιδιά. Η ισχυρότερη ένδειξη δείχνει προς τα SUV: τα αυτοκίνητα γίνονται όλο και πιο ψηλά και βαριά, με αποτέλεσμα τα ατυχήματα να είναι πιο θανατηφόρα, ακόμη κι αν δεν είναι συχνότερα.
21.817 ποδήλατα σε μια μέρα στον ποδηλατόδρομο Boulevard du Palais στο Παρίσι, μόλις δύο χρόνια μετά το άνοιγμά του.
Το Λονδίνο επεκτείνει το Superloop: express διαδρομές τύπου BRT με ηλεκτρικά διώροφα λεωφορεία για να ταχύτερη σύνδεση των προάστιων μεταξύ τους. Τα νούμερα: +20% επιβατική κίνηση στις γραμμές που αντικατέστησαν παλιές, 19,3 χλμ/ώρα μέση ταχύτητα (έναντι 14,8 στο δίκτυο), 88% ικανοποίηση, όλα με επένδυση μόλις £6 εκατ.
Η Γλασκώβη κατέγραψε φέτος 4,65 εκατομμύρια ποδηλατικές διαδρομές, σημειώνοντας άλμα 43% σε σχέση με το 2024.
Νέα έρευνα δείχνει ότι ο κίνδυνος τραυματισμού με ηλεκτρικό πατίνι είναι 2,5 έως 10 φορές χαμηλότερος από εκείνον με ηλεκτρικό ποδήλατο, όταν συγκρίνονται σε ίδιες αστικές συνθήκες.
Τρεις νέα βιβλία στις ΗΠΑ που επιχειρούν να «ξεριζώσουν» το car brain.
Το ποδήλατο (ξανά-)φέρνει επανάσταση στις μεταφορές.
Τεχνολογία
Ένα αυτοκίνητο της Waymo έκανε παράνομη αναστροφή μπροστά σε περιπολικό στο Σαν Μπρούνο της Καλιφόρνια. Επειδή δεν υπάρχει «οδηγός» για να του επιδοθεί κλήση, η αστυνομία ενημέρωσε απλώς την εταιρεία για το «τεχνικό σφάλμα», αποκαλύπτοντας έτσι ένα νομικό κενό που αφορά εκατοντάδες ρομποταξί στην Καλιφόρνια.