Urbanism Darlings, vol. 4

Γιοχάνεσμπουργκ, Ντιτρόιτ & Ταγγέρη, Νάπολη, Στοκχόλμη, Παρίσι

Για τέταρτη συνεχή χρονιά συνεχίζουμε την Ιουλιάτικη παράδοση με πέντε νέες ταινίες στην κατηγορία «Urbanism Darlings» - ταινίες όπου οι πόλεις γίνονται πρωταγωνιστές.

Τα κριτήρια μου παραμένουν αμετάβλητα:

• Η πόλη ως χαρακτήρας: Η αστική τοποθεσία παίζει τόσο κεντρικό ρόλο που η ταινία θα ήταν εντελώς διαφορετική αν γυριζόταν αλλού.

• Πραγματικός προορισμός: Μπορούμε να επισκεφθούμε τους δρόμους, τις γειτονιές και τα κτίρια που βλέπουμε στην οθόνη.

• Μητροπολιτική ενέργεια: Η πόλη αποτυπώνει την πολυπλοκότητα, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της σύγχρονης αστικής ζωής.

Μπορείτε να βρείτε τις προτάσεις από τις προηγούμενες χρονιές στα παρακάτω λινκς:

• 2022: Όσλο, Χονγκ Κονγκ, Νέα Υόρκη, Τόκιο, Πόλη του Μεξικού

• 2023: Αθήνα, Ταιπέι, Βιέννη, Σαν Φρανσίσκο, Μπουένος Άιρες

• 2024: Σεούλ, Λος Άντζελες, Σάο Πάολο, Λονδίνο, Ρώμη

Και για φέτος, έχουμε πέντε νέες ταινίες που περιμένουν να μας αφηγηθούν τις ιστορίες των πόλεών τους.

(16) Γιοχάνεσμπουργκ, District 9, 2009

Το District 9 μετατρέπει το Γιοχάνεσμπουργκ σε μεταφορά για τις δομικές, χωρικές και πολιτισμικές αποτυχίες της μετά-απαρτχάιντ Νότιας Αφρικής. Γυρισμένη στο Chiawelo του Soweto κατά τη διάρκεια πραγματικής αναγκαστικής μετεγκατάστασης των κατοίκων, η ταινία χρησιμοποιεί την πόλη όχι ως σκηνικό αλλά ως ζωντανό μάρτυρα της συνεχιζόμενης χωρικής αδικίας. Η αντίθεση ανάμεσα στις κλειστές κοινότητες της μεσαίας τάξης και στις παραγκουπόλεις γίνεται το βασικό εργαλείο για να αποδοθεί η αστική ανισότητα.

(17) Ντιτρόιτ & Ταγγέρη, Only Lovers Left Alive, 2013

Μέσα από τα μάτια δύο αιώνιων εραστών-βαμπίρ, η ταινία χρησιμοποιεί την αντίθεση μεταξύ του ερειπωμένου αμερικανικού ονείρου και της αιώνιας πολιτισμικής διασταύρωσης για τη μελέτη της αστικής κληρονομιάς. Το νυχτερινό Ντιτρόιτ του Adam—με τα ερειπωμένα σπίτια, τις αγέλες κογιότ και τα εγκαταλελειμμένα θέατρα—αντιπαραβάλλεται με την ζεστή Ταγγέρη της Eve, όπου τα αρχαία στενά της μεδίνα προσφέρουν καταφύγιο και συνέχεια. Οι δύο πόλεις γίνονται χαρακτήρες που σχολιάζουν το πώς η αστική παρακμή μπορεί να αισθητικοποιηθεί και να μεταμορφωθεί σε τόπο δημιουργικότητας.

(18) Νάπολη, Hand of God, 2021

Η Νάπολη της δεκαετίας του '80 γίνεται χαρακτήρας που συνδυάζει την αστική φτώχεια με την πολιτισμική ζωντάνια και τη βία με την ομορφιά. Η άφιξη του Ντιέγκο Μαραντόνα στην πόλη δεν είναι απλώς αθλητικό γεγονός αλλά αστικός μύθος που μεταμορφώνει την ταυτότητα της - όπως δήλωσε ο Paolo Sorrentino: "Πηγαίνεις σε κάθε δρόμο και υπάρχει ο Ιησούς Χριστός και η Παναγία και υπάρχει επίσης ο Μαραντόνα". Η ταινία αποτυπώνει επίσης υπέροχα πώς η γεωγραφία της πόλης, από τους αριστοκρατικούς λόφους μέχρι τα λαϊκά κέντρα, διαμορφώνει τις κοινωνικές σχέσεις και τα όνειρα.

(19) Στοκχόλμη, The Square, 2017

Μέσα από τα μάρμαρα και τα κρύσταλλα ενός σύγχρονου μουσείου τέχνης, η ταινία αποκαλύπτει τις αντιφάσεις μιας πόλης που θεωρείται παράδειγμα ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η επιλογή της Στοκχόλμης δεν είναι τυχαία - η φήμη της ως προοδευτική πρωτεύουσα γίνεται εργαλείο για να εκτεθεί η υποκρισία που κρύβεται πίσω από τις καλλιτεχνικές ελίτ και τους εύπορους κατοίκους. Ο Ruben Östlund αξιοποιεί τα αστικά τοπία της σουηδικής πρωτεύουσας - από τα κομψά μουσεία μέχρι τους ασφαλείς δρόμους - για να δείξει πώς ακόμα και οι πιο «πολιτισμένες» πόλεις αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες κοινωνικές τους εντάσεις και πως η αλληλεγγύη παραμένει επιφανειακή όταν δοκιμάζεται στην πράξη.

(20) Παρίσι, Amélie, 2001

Το Παρίσι, μέσα από τα μάτια της ντροπαλής σερβιτόρας, μεταμορφώνεται σε έναν ρομαντικό αστικό κόσμο χωρίς αυτοκίνητα, σκουπίδια και γκράφιτι. Η ταινία εξερευνά την αστική μοναξιά και τη δύναμη των μικρών χειρονομιών να μεταμορφώνουν μια γειτονιά, αποδεικνύοντας πώς ο κινηματογράφος μπορεί να αναδημιουργήσει την ταυτότητα μιας πόλης. Η Μονμάρτη του Amélie έγινε το Παρίσι που όλοι ονειρεύονται και δημιούργησε προσκυνηματικά σημεία για τουρίστες που αναζητούν τη μαγεία της καθημερινότητας.

---