Πολεοσκόπιο 2025-03-26
Το καλοκαίρι κλείνει η Βασιλίσσης Ολγας | Το 18,3% των μετακινήσεων της Αθήνας στο οποίο πρέπει να στοχεύσουμε | Η Ατζέντα της Αφθονίας
Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.
Τα 3 βασικά
1. Το καλοκαίρι κλείνει η Βασιλίσσης Ολγας

Παντού θα διαβάσετε πως «ανοίγει», ωστόσο επειδή είμαστε άνθρωποι και όχι αυτοκίνητα όποτε το διαβάζετε να θυμάστε πως για εσάς κλείνει.
Είναι το όραμα μας για την Αθήνα και τις υπόλοιπες πόλεις μας, αποστάσεις 2,0-2,5 χλμ, ανθρωπολογικής σταθεράς χιλιετιών προτού ανακαλυφθεί το αυτοκίνητο, να τις καλύπτουμε όχι με τα πόδια, όχι με ποδήλατο, ούτε καν με τραμ, αλλά με το ιδιωτικό μας αυτοκίνητο; Βασικά όραμα σίγουρα δεν έχουμε, οπότε είναι αυτό το μήνυμα που κερδίζει ψήφους; Ούτε για αυτό δεν είμαι σίγουρος. Αντιγράφω από αναρτήση στο facebook του Νίκου Μπελαβίλα, Διευθυντή του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος στο ΕΜΠ:
«Η Βασιλίσσης Όλγας είναι ένας δρόμος πολύτιμος για τους περιπατητές, απολύτως περιττός για την εύρυθμη λειτουργία του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Και τα αυτοκίνητα προς την «Αίγλη» και το Ζάππειο καλό θα ήταν να απαγορευθούν επίσης, όπως έχουν απαγορευθεί προς το Ηρώδειο και την Ακρόπολη. Τροφοδοσία και οχήματα έκτακτης ανάγκης μόνο.
Αυτή η ιστορία, για να την αντιληφθούμε καλύτερα, λέγεται τυπικό πισωγύρισμα. Αγνοώ τους λόγους για τους οποίους το επέλεξε η δημοτική αρχή της Αθήνας – επιστημονικοί ή κυκλοφοριακοί δεν υπάρχουν, εκτός αν πιστεύουμε ότι πρέπει να αποδώσουμε ξανά την Διονυσίου Αρεοπαγίτου, τη Βασιλέως Παύλου, την Ερμού, τη Βουκουρεστίου στην κυκλοφορία των ΙΧ, για να βελτιώσουμε το περιβάλλον της πόλης. Είναι λίγοι (ευτυχώς) αυτοί που το πιστεύουν.
Αγαπητέ κύριε Δήμαρχε, η κλιματική κρίση – αν πιστεύουμε ότι υπάρχει – δεν αντιμετωπίζεται ούτε με ευχές, ούτε με δηλώσεις, αλλά με μέτρα.»
2. Το 18,3% των μετακινήσεων της Αθήνας στο οποίο πρέπει να στοχεύσουμε
Έρευνα σε 1.347 καταγεγραμμένες μετακινήσεις στην Αθήνα, αναδεικνύει έξι διακριτά πρότυπα κινητικότητας, με το σημαντικότερο εύρημα ότι το 18,3% των μετακινήσεων αφορούν σύντομες διαδρομές με ιδιωτικό αυτοκίνητο που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν με εναλλακτικά μέσα.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές αναγνώρισαν έξι διακριτά πρότυπα κινητικότητας: (1) σύντομοι περίπατοι αναψυχής τα βράδια, (2) σύντομες μετακινήσεις κάτω των 6χλμ κυρίως με ιδιωτικά αυτοκίνητα, (3) μετακινήσεις εργασίας μεγάλων αποστάσεων με δημόσια συγκοινωνία, (4) μετακινήσεις εργασίας μεγάλων αποστάσεων με ιδιωτικό αυτοκίνητο, συνήθως από κατοίκους υψηλού εισοδήματος, (5) μεταμεσονύκτιες μετακινήσεις αναψυχής και πρωινές εκπαιδευτικές μετακινήσεις μέτριας απόστασης με υψηλή χρήση δημόσιων συγκοινωνιών, και (6) σύντομες μετακινήσεις για διάφορες δραστηριότητες από ηλικιωμένους κατοίκους.
Η δεύτερη συστάδα (που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 39% όλων των μετακινήσεων) αποκαλύπτει ένα προβληματικό πρότυπο όπου οι κάτοικοι χρησιμοποιούν αυτοκίνητα για μικρές αποστάσεις που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν με βιώσιμες εναλλακτικές. Συμφωνώ πως αυτή η ομάδα διαδρομών πρέπει να είναι η προτεραιότητα μας και σας έχω γράψει και γιατί σήμερα δεν λειτουργεί διαφορετικά.
3. Η Ατζέντα της Αφθονίας
Το βιβλίο "Abundance" των Ezra Klein και Derek Thompson παρουσιάζει μια προσέγγιση στην αστική ανάπτυξη που εστιάζει στα αποτελέσματα παρά στις διαδικασίες. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι οι υπερβολικές διοικητικές επιβαρύνσεις και οι περίπλοκοι κανονισμοί έχουν καταστήσει την κατασκευή βασικών αστικών στοιχείων ολοένα και πιο δύσκολη και δαπανηρή, συμβάλλοντας σε ελλείψεις στέγασης, αναποτελεσματικότητες στις μεταφορές και καθυστερημένα έργα υποδομής. Ενδεικτικά, το κόστος στέγασης στις παράκτιες αμερικανικές πόλεις έχει εκτοξευθεί κατά 700-900% από το 1980, ενώ περίπου το 75% της οικιστικής γης επιτρέπει μόνο μονοκατοικίες.
Η “ατζέντα αφθονίας" δεν είναι απλώς μια υπεράσπιση της απορρύθμισης ή του κρατικού παρεμβατισμού, αλλά μια πραγματιστική πρόταση που υπερβαίνει τις παραδοσιακές ιδεολογικές διχοτομήσεις και παράλληλα διατηρεί βασικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές αξίες. Tο σημαντικό δεν είναι αν η νέα στέγαση είναι κοινωνική ή ιδιωτική, αλλά ότι οι άνθρωποι έχουν προσιτά μέρη να ζήσουν.
Ελλάδα
Πώς οι δήμοι μπορούν να αξιοποιήσουν την ψηφιακή διακυβέρνηση για να προωθήσουν τη διαφάνεια, τη συμμετοχή και την κοινωνική συνοχή, με τον Δήμο Αθηναίων να ξεκινά ήδη τη συνδιαμόρφωση σχεδίου δράσης στο πλαίσιο του προγράμματος OGP Local.
Πώς πάνε θέατρο στην Αθήνα οι ανάπηροι;
Σε ακίνητα το 50% των άμεσων ξένων επενδύσων τα τελευταία 10 χρόνια.
Μια έρευνα για την εφαρμογή των "superblocks" στη Θεσσαλονίκη έδειξε ότι το 69,7% των ερωτηθέντων στηρίζει την παρέμβαση, με το 93,9% να επιθυμεί τη μετατροπή του απελευθερωμένου δημόσιου χώρου σε πράσινο.
Αστική ζωή
Οι κάτοικοι του Παρισιού ενέκριναν με δημοψήφισμα το κλείσιμο 500 επιπλέον δρόμων για αυτοκίνητα, επεκτείνοντας την πρωτοβουλία της Δημάρχου Hidalgo που έχει ήδη πεζοδρομήσει 300 δρόμους από το 2020, με προϋπολογισμό €500.000 ανά δρόμο και στόχο την αφαίρεση του 10% των θέσεων στάθμευσης της πόλης.
Το σύστημα ατμού του Μανχάταν, που λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1882, τροφοδοτεί το 75% των κατοικιών της πόλης μέσω ενός δικτύου 105 μιλίων υπόγειων σωλήνων.
Ο συνιδρυτής του High Line στη Νέα Υόρκη θυμάται τον αρχιτέκτονα Ricardo Scofidio, ο οποίος πέθανε πρόσφατα, για το όραμά του να μετατρέψει μια εγκαταλελειμμένη σιδηροδρομική γραμμή σε γραμμικό πάρκο 2,3 χιλιομέτρων που μεταμόρφωσε την περιοχή και ενέπνευσε παρόμοια έργα παγκοσμίως.
Μετατροπή γραφείων σε 1.300 κατοικίες.
Ένα θέατρο από κοντέινερ στη γειτονιά Luz του Σάο Πάολο, αρχικά σχεδιασμένο ως προσωρινή δομή, έχει μετατραπεί σε ζωτικό κοινοτικό κέντρο που προσφέρει τέχνη, εκπαίδευση και ασφαλή χώρο σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της πόλης, αναδεικνύοντας τη δύναμη του "προσωρινού ουρμπανισμού" εκεί όπου ο επίσημος σχεδιασμός αποτυγχάνει.
Η περιοχή Canary Wharf του Λονδίνου μεταμορφώνεται από ένα αποκλειστικά επιχειρηματικό κέντρο σε μια πιο ζωντανή και οργανική γειτονιά με κατοικίες, ξενοδοχεία και καταστήματα, καθώς στοχεύει να μειώσει τους χώρους γραφείων σε λιγότερο από 60% έως το 2028.
Οι διαφορές στη μορφή των πολυκατοικιών μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ οφείλονται κυρίως σε τεχνικούς κανονισμούς δόμησης παρά σε πολιτισμικές προτιμήσεις, παρόλο που και οι δύο επιτυγχάνουν παρόμοια πυκνότητα κατοίκησης.
Η πόλη Liberty Lake στην Ουάσιγκτον εφαρμόζει καινοτόμες προσεγγίσεις για τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των πολιτών, όπως μια οκτάεβδομαδιαία Ακαδημία Πολιτών, επιτροπή κοινοτικής συμμετοχής, έρευνες ικανοποίησης και εβδομαδιαία παρουσία αιρετών στην τοπική αγορά.
Τετρακόσια σπίτια σε παραγκουπόλεις στην Ινδία έχουν βαφτεί με ανακλαστική λευκή επίστρωση ως μέρος μιας παγκόσμιας επιστημονικής μελέτης για την αντιμετώπιση του ακραίου καύσωνα, με τα πρώτα αποτελέσματα να δείχνουν μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας έως 1,7°C και βελτίωση της υγείας των κατοίκων. Επίσης στην Ινδία,η Palava City, ένα “living lab” βιώσιμης αστικής ανάπτυξης έχει θερμοκρασίες 2-3°C χαμηλότερες από τις γειτονικές πόλεις, εκμεταλλευόμενη τον φυσικό αερισμό και την αρχή σχεδιασμού "5-10-15" για μείωση των μετακινήσεων με αυτοκίνητο.
Η ηχορύπανση προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και άνοιας, με τον κυκλοφοριακό θόρυβο άνω των 53 ντεσιμπέλ να θεωρείται επικίνδυνος. Συνδέεται με 12.000 πρόωρους θανάτους σε όλη την Ευρώπη.
[📹] Η εντελώς διαφορετική προσέγγιση του Ομάν στα φιλόδοξα μεγαλεπήβολα έργα σε σχέση με τους γείτονες ( Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ).
[📹] Σενζέν: Τεχνολογική ουτοπία ή δυστοπία;
Βιώσιμη κινητικότητα
Για τον Λιούις Μάμφορντ, μια από τις πρώτες φωνές που προειδοποίησε για τον όλεθρο που προκαλούν τα αυτοκίνητα στις πόλεις μας.
Νέα έρευνα σε 43 μεγάλα δίκτυα δημόσιων συγκοινωνιών των ΗΠΑ επιβεβαιώνει πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα μειώνουν τη χρήση λεωφορείων και τρένων, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια παρατεταμένων καυσώνων, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο με περισσότερες εκπομπές ρύπων.
Σύμφωνα με νέα έρευνα, η αύξηση των SUV στους αμερικανικούς δρόμους μείωσε τη χωρητικότητα των λωρίδων των αυτοκινητοδρόμων κατά 9,5% μεταξύ 1995-2019, επιδεινώνοντας την κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Ωδή στο ηλεκτρικό ποδήλατο από μια μητέρα που με αυτό μείωσε το κόστος μετακίνησης, ενίσχυσε τη σχέση με την κόρη της και τους έφερε πιο κοντά στη φύση και την κοινότητά τους.
[📹] Το καλύτερο τούνελ για ποδήλατα στον κόσμο.
Τεχνολογία
Η Lyft θα κυκλοφορήσει φέτος μια απλοποιημένη έκδοση της εφαρμογής της με την ονομασία "Lyft Silver", σχεδιασμένη ειδικά για ηλικιωμένους χρήστες.
Η Arrival (ηλεκτρικά αυτοκίνητα) διακόπτει τις δραστηριότητές της και η κατασκευάστρια μπαταριών Northvolt κατέθεσε αίτηση πτώχευσης.
Οι χειμερινές συνθήκες είναι σημαντικά πιο απαιτητικές για να λειτουργήσουν τα αυτόνομα οχήματα.
Το Take Back the City Meetup πάει Θεσαλονίκη! Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Είδα το τουνελ στο Bergen και τώρα θέλω και εδώ ένα που να περνάει κάτω από τους λόφους Φιλοθέης (Βεΐκου) , Αττικού 'Αλσους και Λυκαβηττού.