Ανταπόκριση από Παρίσι

Πώς μια πόλη άλλαξε δραστικά την ποιότητα ζωής με μπογιά, ξύλινες εξέδρες και σαμαράκια

Μια εβδομάδα στο Παρίσι τον Αύγουστο ήταν αρκετή για να επιβεβαιώσω πως η μεταφόρφωση της πόλης οφείλεται κυρίως στα προφανή και εύκολα. Καμία «έξυπνη πόλη», τίποτα σχεδιασμένο στην εντέλεια.

Το κέντρο του, όπως και το δικό μας, είναι μια τουριστική Disneyland. Στις γειτονιές όμως, μπορείς πραγματικά να καταλάβεις τη δουλειά που έχει γίνει. Εγώ έμενα στο 11ο διαμέρισμα, και η θέα από το μπαλκόνι ήταν αυτή:

Διαγραμμίσεις για το που παρκάρουν μηχανάκια και που κοινόχρηστα οχήματα, που ξεφορτώνουν τα φορτηγά για το σούπερ μάρκετ, ποιες θέσεις είναι επί πληρωμή και που κινούνται τα ποδήλατα. Μια τάξη, μια αλφαδιά.

Τα καταστήματα εστίασης είχαν φυσικά τραπεζάκια έξω, αλλά αυτά ήταν τοποθετημένα στον δρόμο και όχι στα στενά πεζοδρόμια. Οι θέσεις στάθμευσης που μετατρέπονται σε ξύλινες εξέδρες με τραπέζια και καρέκλες είναι, μετά τον covid, ο βασικός τρόπος εξάπλωσης της εστίασης στις περισσότερες σοβαρές πόλεις. Έτσι, το πεζοδρόμιο παραμένει άνετο για να περπατήσεις, δεκάδες άνθρωποι απολαμβάνουν το κρουασάν τους και ένας μόνο οδηγός δυσκολεύεται περισσότερο να παρκάρει.

Μετά το πρωινό, σειρά είχε η παιδική χαρά. Παρότι Αύγουστος στην πόλη με 30 βαθμούς, η παιδική χαρά ήταν λειτουργική και γεμάτη όλη μέρα. Αυτό ήταν εφικτό χάρη σε δύο επαναστατικές τεχνολογίες. Νερό και πανιά.

Όταν ήμασταν οικογενειακά, επιλέγαμε κυρίως το περπάτημα για να πάμε από το ένα σημείο στο άλλο. Στην Ελλάδα κράζουμε τους πεζούς που δεν χρησιμοποιούν τις διαβάσεις αλλά ξεχνάμε πως οι διαβάσεις πρέπει να βρίσκονται σε κάθε τετράγωνο και να μοιάζουν έτσι:

Ως πεζός, δεν αγχώνεσαι ιδιαίτερα. Για να βεβαιωθούν πως τα αυτοκίνητα θα πηγαίνουν μέχρι 30χλμ/ώρα (το όριο ταχύτητας μέσα στην πόλη) δεν έχουν μείνει στην αναθεώρηση του ΚΟΚ. Χρησιμοποιούν μια ακόμα αιχμή της καινοτομίας: τα σαμαράκια.

Όταν δεν ήμασταν οικογενειακά, χρησιμοποιούσα ποδήλατο. Το ποδηλατικό δίκτυο του Παρισιού, δεν έχει καμία σχέση με αυτό της Κοπεγχάγης ή του Άμστερνταμ. Όσο μακριά είμαστε εμείς από αυτό, είναι και το Παρίσι από αυτές τις πόλεις. Το Παρίσι πήγε από 3% χρήση ποδηλάτων το 2018 σε 11% το 2023, με καθαρό brute force.

Σε δρόμους μονής κυκλοφορίας, δεν υπάρχει καμία υποδομή πέραν του σήματος στο δρόμο που βλέπετε στο αρχικό βίντεο. Επίσης σε αυτούς τους δρόμους, επιτρέπεται να πηγαίνεις και ανάποδα.

Στους κεντρικούς δρόμους υπάρχει προστατευμένος ποδηλατόδρομος φτιαγμένος όσο πιο απλά γίνεται και, σε αρκετές περιπτώσεις, με επιφανειακό σχεδιασμό. Παραπάνω από μια φορές βρέθηκα ξαφνικά να πρέπει να διασχίσω 3 λωρίδες κυκλοφορίας γιατί ο ποδηλατόδρομος συνέχιζε από την άλλη πλευρά του δρόμου, ενώ το πως πρέπει να μπαίνεις και βγαίνεις από κόμβους μου είναι ακόμα μυστήριο.

Αυτά όμως αρκούν για να πας από το 3% στο 11%. Αν συνδυαστούν με κάτι ακόμα.

Στο Παρίσι καταλαβαίνουν πως αν μένεις σε πολυκατοικία η οποία δεν έχει σχετικό χώρο στάθμευσης, τότε γίνεται πραγματικά δύσκολο να χρησιμοποιείς το ποδήλατο σε καθημερινή βάση. Η λύση σε αυτό είναι θέσεις στάθμευσης σε κάθε στενό ώστε να μπορείς να το αφήνεις με ασφάλεια έξω από το σπίτι σου.

Το τελευταίο βασικό είναι πως η πόλη βάζει δέντρα όπου μπορεί.

Και αν βρεις ένα σημείο που δεν έχει δέντρο ενώ θα μπορούσε να έχει, θα βρεις και μια πινακίδα μαζί, που σου εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό και πότε θα φυτευθεί. Όχι θεωρίες συνωμοσίας, όχι μπινελίκια στο facebook.

Σοβαρά, τι από αυτά δεν μπορεί να γίνει εδώ; Πόσο καλύτερη θα ήταν η ζωή μας αν γινόντουσαν μόνο αυτά και τίποτα άλλο; 10%; Ποιος μας έχει πείσει πως δεν αξίζει να αγωνιζόμαστε να κάνουμε 10% καλύτερη την ζωή εκατομμύριων ανθρώπων γιατί δεν θα γίνουμε ποτέ εδώ *εισάγετε πόλη/χώρα/ουτοπία της επιλογής σας*; Πόσο κοστίζουν το νερό, τα πανιά, οι ξύλινες εξέδρες και η μπογιά;

Το Παρίσι έχει ακόμα σκουπίδια στους δρόμους, θέματα με την προσβασιμότητα (δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε μετρό με καρότσι), μηχανάκια με «κομμένες» εξατμίσεις, πρόβλημα αστεγίας και μπόλικες ακόμα προκλήσεις. Τίποτα από αυτά δεν το εμπόδισε να προσφέρει μια καλύτερη ποιότητα ζωής στους κατοίκους του, κάνοντας τα βασικά με αποφασιστικότητα. Καμιά φορά, η απλότητα είναι η πιο ριζοσπαστική στρατηγική.

---