Πολεοσκόπιο 2025-04-07
Ψηφιακή Διαβούλευση: Δημόσιος χώρος και στάθμευση στην πόλη | Χτίστες Τότε, Απεγνωσμένοι Νοικάρηδες Σήμερα | Το μήνυμα μιας πόλης
Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.
Τα 3 βασικά
1. Ψηφιακή Διαβούλευση: Δημόσιος χώρος και στάθμευση στην πόλη
Έχουμε ανοίξει μια νέα συζήτηση μέσα από την πλατφόρμα του Polis για τον δημόσιο χώρο και τη στάθμευση.
Πολύ αρχικά αποτελέσματα (4.000 ψήφοι από 125 άτομα): Έχουν διαμορφωθεί 3 ομάδες γνώμης (κάθε ομάδα γνώμης αποτελείται από έναν αριθμό συμμετεχόντων που τείνουν και να ψηφίζουν παρόμοια σε πολλαπλές δηλώσεις και σαφώς διαφορετικά από άλλες ομάδες):
Η Ομάδα Α (26 άτομα) θεωρεί πως κάθε κάτοικος δεν πρέπει να έχει το δικαίωμα μιας θέσης στάθμευσης κοντά στο σπίτι του, ξέρουν πως τα καταστήματα δεν υποφέρουν οικονομικά όταν μειώνονται οι θέσεις στάθμευσης στην περιοχή τους και προτιμούν δέντρα από αυτοκίνητα.
Η Ομάδα Β (31 άτομα) δεν θέλει περιορισμούς στη στάθμευση και διέλευση των αυτοκινήτων. Τουλάχιστον σίγουρα όχι πριν φτιάξουμε καλύτερες υποδομές για εναλλακτικές μετακινήσεις. Επίσης θα τους άρεσε η ιδέα μεγάλα ακίνητα στο κέντρο της πόλης να αγοραστούν από τον Δήμο και να γίνουν πολυόροφα παρκινγκ με χαμηλό μίσθωμα.
Η Ομάδα Γ (45 άτομα) είναι οι τεχνοκράτες. Θέλουν πολιτικές όπως λιγότερα δημοτικά τέλη για οικογένειες χωρίς ΙΧ και οι νέες οικοδομές να περιλαμβάνουν υποχρεωτικά επαρκείς θέσεις στάθμευσης για τους κατοίκους τους. Επίσης θέλουν μεγαλύτερη χρήση τεχνολογίας.
Το σημαντικό βέβαια δεν είναι που διαφέρουν οι ομάδες, αλλά που υπάρχει γενική συναίνεση. Αυτά τα σημεία μπορούν να γίνουν η ατζέντα μιας πιο αναλυτικής συζήτησης, επιτρέποντας την ανάπτυξη συγκεκριμένων προτάσεων με προεξοφλημένη την ευρεία κοινωνική αποδοχή.
Εγώ πάντως, προς το παρόν τουλάχιστον, είμαι τέρμα αριστερά (Α). Μπείτε, ψηφίστε, προσθέστε τις απόψεις σας και δείτε που βρίσκεστε και εσείς.
2. Χτίστες Τότε, Απεγνωσμένοι Νοικάρηδες Σήμερα
Ο πληθυσμός της Αττικής ανερχόταν το 1951 σε 1.378.586 κατοίκους. Το 1981 ανέρχεται σε 3.369.443, δηλαδή αυξανόταν κατά μέσο όρο 3% το χρόνο για 30 χρόνια. Πως καταφέραμε να στεγάσουμε τόσους ανθρώπους; Με τις πολυκατοικίες και την αντιπαροχή. Οι επαρχιώτες που ήρθαν στην Αθήνα μετά τον Εμφύλιο, «γκρέμισαν» τα νεοκλασικά και «τσιμέντωσαν» την πόλη.
Ασχέτως για το πως νιώθετε για αυτό, η πραγματικότητα στη Δύση είναι πως έχουμε σταματήσει να μπορούμε να χτίσουμε σε αυτή την κλίμακα. Οι ελλείψεις κατοικιών δεν εμποδίζουν απλώς πολλούς να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Προωθούν επίσης την ανισότητα, την κλιματική αλλαγή, τη χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας, την παχυσαρκία, ακόμη και την πτώση των ποσοστών γονιμότητας.
Δεκάδες χιλιάδες Ισπανοί διαδήλωσαν σε περίπου 40 πόλεις της χώρας κατά της στεγαστικής κρίσης, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στη Μαδρίτη όπου συμμετείχαν 150.000 άτομα. Η στέγαση έχει γίνει το νούμερο ένα κοινωνικό ζήτημα στην Ισπανία, καθώς 1,4 εκατομμύρια νοικοκυριά (8% του συνόλου) ξοδεύουν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση. Το 2023 στην Ελλάδα, για το 28,5% των νοικοκυριών το στεγαστικό κόστος ήταν μεγαλύτερο του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Στη Βαρκελώνη τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 70% την τελευταία δεκαετία. Στο Παγκράτι αυξήθηκαν κατά 159% μέσα σε μία επταετία. Με απλά λόγια, είμαστε οι χειρότεροι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διπλασίασε τα διαθέσιμα κονδύλια για οικονομικά προσιτή στέγαση σε 15 δισ. ευρώ έως το 2027. Λίγες μέρες πριν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων καταδίκασε το Βέλγιο για παραβίαση του δικαιώματος στη στέγαση. Εμείς πληρώνουμε για να κάνουμε τα σπίτια ακόμα πιο ακριβά και σαν κοινωνία δεν έχουμε αποφασίσει αν θέλουμε νέα σπίτια και που.
Πρέπει και για εμάς να γίνει νούμερο ένα ζήτημα. Να βρούμε τη νέα αντιπαροχή μας. Ή να γίνουμε χτίστες οι ίδιοι.
3. Το μήνυμα μιας πόλης
Γράφει η Βίβιαν: «Εάν ζείτε στην Αθήνα, όταν είστε πεζή/πεζός είστε εκτός κάδρου. Δεν μετράτε. Έχετε αποδεχτεί ότι η μέση του δρόμου (που έχει την καλύτερη θέα) ανήκει στ’ αυτοκίνητα. Τα πεζοδρόμια στα παρκαρισμένα μηχανάκια/τραπεζάκια, το ηχοτοπίο σε όσους θορυβούν περισσότερο, ο αέρας σε όσους τον μολύνουν. Η άκρη του οπτικού σας πεδίου καταλαμβάνεται από οχήματα και ένα μέρος του μυαλού σας φροντίζει να μην σας πατήσουν ή να μην πέσετε. Έχετε χάσει μερικά από τα στοιχεία που θα έκαναν τη βόλτα σας θρεπτική για το μυαλό και το σώμα, όμως όχι όλα, αφού υπάρχουν τα οπωροφόρα, ο ουρανός και άλλες αξίες που δεν γίνεται να εξαλειφθούν από την πολιτική ανικανότητα. Οι οδηγοί αυτοκινήτων σας ασκούν την μικροεξουσία τους καθώς προχωράτε. Όταν οδηγείτε την ασκείτε εσείς.»
Αυτό είναι το μήνυμα που μας στέλνει η Αθήνα. Παράτα τα, δεν αξίζεις περισσότερα, δεν έχει νόημα. Επίσης, «καλή απόλαυση».
Ελλάδα
Περίπου 37.500 ακίνητα στο Δήμο Θεσσαλονίκης παραμένουν κενά από το 1995.
Το τρέχον σχέδιο για τη περιοχή της Δ.Ε.Θ. περιλαμβάνει μεγάλα κτίσματα (επιχειρηματικό κέντρο, 10ώροφο ξενοδοχείο, πάρκινγκ 1.600 θέσεων) και μόλις 43.100 τ.μ. πρασίνου. Αρχικά η περιοχή προοριζόταν για Μητροπολιτικό Πάρκο και η τοπική κοινωνία αρχίζει συλλογή υπογραφών για σχετικό δημοψήφισμα.
Από τους 3.100 συμβασιούχους οδηγούς στην ΟΣΥ, μόνο 2.400 βρίσκονται στο τιμόνι, ενώ περίπου 700 (1 στους 5) επικαλούνται ιατρικούς λόγους για να μην οδηγούν!
Νέα ψηφιακή πλατφόρμα χαρτογράφησης τροχαίων ατυχημάτων παρουσιάζει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τα στοιχεία του ΕΜΠ να δείχνουν τον δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης ως τον πιο επικίνδυνο της Αττικής για τροχαία.
Η Αττική Οδός εμφανίζει συνεχή αύξηση της κυκλοφορίας με 273.600 ημερήσιες διελεύσεις το 2024 (αύξηση 5,51% από το 2023) και έντονα σημάδια κορεσμού στο τμήμα από Μεταμόρφωση έως Κηφισίας, με τις εργάσιμες ημέρες να ξεπερνούν τις 300.000 εισόδους. Η λύση -όπως προτείνεται από τους ανθρώπους που βγάζουν τα χρήματα τους από αυτά- είναι νέα οδικά έργα. Ή και όχι.
Ξέρετε τι άλλο θα διόρθωναν το να είχαμε περισσότερα σπίτια παντού; Αυτές τις ιστορίες κίνησης.
[📹] Η σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας-Πάτρας, ο «υπερσύγχρονος» Προαστιακός και τα τρένα στην Ελλάδα.
[📹] Συζήτηση για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό και το κατά πόσο αυτός αλλάζει τις πόλεις.
Ο αριθμός των δημοτικών γυμναστηρίων της Αθήνας έχει μειωθεί από 14 το 2014 σε 8 σήμερα, αφήνοντας πολλές γειτονιές χωρίς οικονομικά προσιτούς χώρους άθλησης παρά το μεγάλο ενδιαφέρον των κατοίκων που ξεπέρασε τους 42.000 χρήστες το 2024.
Η επέκταση του αεροδρομίου "Ελευθέριος Βενιζέλος" με κόστος 1,28 δισεκατομμύρια ευρώ σχεδιάζεται να διπλασιάσει την επιβατική κίνηση σε 42 εκατομμύρια επιβάτες έως το 2032, εισάγοντας δύο εσωτερικές "πλατείες" με δέντρα και φυτά που αντανακλούν τον αστικό χαρακτήρα της Αθήνας.
Οι καταρρεύσεις μπαλκονιών αποκαλύπτουν τον παραλογισμό της ενεργειακής αναβάθμισης χωρίς υποχρεωτικό στατικό έλεγχο σε κτίρια άνω των 50 ετών, τα οποία επιβαρύνονται με σημαντικά πρόσθετα φορτία από θερμοπροσόψεις, βαρύτερους υαλοπίνακες και κουφώματα που δεν είχαν υπολογιστεί στις αρχικές μελέτες των δεκαετιών του '50 και '60. Η έρευνα δείχνει ότι ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα κτίρια της περιόδου 1980-1987, λόγω των αλλαγών στις κατασκευαστικές πρακτικές, όπως οι πιλοτές (ανοιχτοί ισόγειοι χώροι) και οι λιγότερο πυκνοί σκελετοί.
Είκοσι έργα επιλέχθηκαν από 110 αιτήσεις στο πλαίσιο της 3ης Πρόσκλησης EUI-IA. Μεταξύ αυτών, το έργο GRID (προϋπολογισμός €4,618,956) στοχεύει στην αντιμετώπιση των κινδύνων υπερθέρμανσης στους δήμους Καλλιθέας και Μοσχάτου-Ταύρου μέσω ψηφιακών εργαλείων και τεχνολογιών, ενώ το NEW EPOCH (προϋπολογισμός €4,737,216) θα μετατρέψει τρία σχολεία του '70 στην Κηφισιά σε Κτίρια Θετικής Ενέργειας χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους ανακαίνισης και ανανεώσιμες πηγές.
Οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν μια εναλλακτική προσέγγιση όπου η ενέργεια αντιμετωπίζεται ως κοινό αγαθό αντί για εμπόρευμα. Μελέτη παρουσιάζει ένα όραμα για ένα πολυεπίπεδο σύστημα όπου πολίτες και δήμοι παράγουν συλλογικά την ενέργεια που χρειάζονται, υποστηριζόμενοι από συνεταιριστικές τράπεζες, ασφαλιστικές και κοινόχρηστα εργαστήρια.
Αστική Ζωή
Το Xiong'an, μια νέα πόλη 120 χιλιόμετρα νότια του Πεκίνου, κατασκευάζεται με προϋπολογισμό 101 δισεκατομμύρια ευρώ ως "χιλιετές σχέδιο" του Σι Τζινπίνγκ για 5 εκατομμύρια κατοίκους, συνδυάζοντας εντυπωσιακές αλλά ακόμη άδειες υποδομές με εκτεταμένη ψηφιακή παρακολούθηση και αυστηρά συστήματα κατοίκησης.
Η πόλη Ιντόρ μεταμορφώθηκε από ένα μέρος γεμάτο σκουπίδια στην καθαρότερη πόλη της Ινδίας για οκτώ συνεχόμενα χρόνια, μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων με 850 οδοκαθαριστές, χρωματικά κωδικοποιημένους κάδους, πλήρη διαχωρισμό οικιακών απορριμμάτων και εκστρατείες ευαισθητοποίησης που δημιούργησαν τόσο έντονη αίσθηση πολιτικής υπερηφάνειας ώστε οι κάτοικοι σταματούν ακόμη και τα αυτοκίνητά τους για να μαζέψουν σκουπίδια.
Οι πόλεις Σάρλοτ και Ρεσίφε συνδέουν στοιχεία από διαφορετικούς τομείς για την πρόβλεψη εξώσεων και την υποστήριξη ευάλωτων παιδιών, μετατοπίζοντας τη διακυβέρνηση από την αντίδραση στην πρόληψη.
‘Ενα Πλαίσιο Καλής Αρχιτεκτονικής για τις Δημόσιες Προμήθειες.
Οι ρωμαϊκές εκκλησίες "spolia" που κατασκευάστηκαν με ανακυκλωμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία από παλαιότερα κτίρια, όπως η San Giorgio in Velabro με τις ανόμοιες κολώνες της, επανεκτιμώνται σήμερα, σε έναν κόσμο όπου ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για το 40% των απορριμμάτων και πάνω από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ως μοντέλα βιώσιμης αρχιτεκτονικής.
"Βιβλιοθήκη ρούχων" στην Αγγλία επιτρέπει στους κατοίκους να δανείζονται δωρεάν περίπου 400 ρούχα για τρεις εβδομάδες χρησιμοποιώντας το σύστημα δανεισμού της τοπικής βιβλιοθήκης.
Η Petite Ceinture, μια εγκαταλελειμμένη κυκλική σιδηροδρομική γραμμή 32 χιλιομέτρων εντός του περιφερειακού δρόμου του Παρισιού, μετατρέπεται σταδιακά σε πράσινους χώρους με διαφορετικό χαρακτήρα ανά τμήμα, φιλοξενώντας περιπατητικά μονοπάτια, κοινοτικούς κήπους, αστικές φάρμες και πάνω από 250 είδη φυτών και ζώων.
Ένας περίπατος στην οδό Βικτώρια στο Λονδίνο προσφέρει ένα πανόραμα αρχιτεκτονικής εξέλιξης από τη Βικτωριανή εποχή μέχρι σήμερα.
Τα "apatu danji" της Σεούλ, που στεγάζουν το 61% των Κορεατών, κατασκευάστηκαν από μεγάλους ομίλους όπως η Hyundai και η Samsung, συνδυάζοντας δυτικές αρχιτεκτονικές με παραδοσιακά κορεατικά στοιχεία.
Η Βαρκελώνη μετατρέπει το πρώην εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Tres Xemeneies (Τρεις Καμινάδες) σε κόμβο τεχνολογίας, τεχνών και εκπαίδευσης με 4.500 τετραγωνικά μέτρα ηλιακών πάνελ.
Το Kop Dakpark στο Ρότερνταμ προσφέρει 153 προσιτές κατοικίες με πράσινες ταράτσες, εσωτερικές αυλές και κήπους στην οροφή. Ακόμα πιο ωραίο ίσως είναι το συγκρότημα κατοικιών Newood στο Παρίσι συνδυάζει κοινωνική και ιδιωτική στέγαση σε μια έκταση 5.990 τ.μ.
Βιώσιμη κινητικότητα
Νέα έρευνα στις 50 μεγαλύτερες αμερικανικές πόλεις αποκαλύπτει ότι οι αυτοκινητόδρομοι λειτουργούν ως εμπόδια στις κοινωνικές συνδέσεις, ιδιαίτερα σε αποστάσεις μικρότερες των 5 χιλιομέτρων, επιβεβαιώνοντας ποσοτικά την ιστορική επίδραση των υποδομών αυτών στον κοινωνικό διαχωρισμό των γειτονιών.
Ένας δημοσιογράφος οδήγησε ένα Tesla Cybertruck στην Ουάσιγκτον για μια μέρα, αναδεικνύοντας πώς το αυτοκίνητο έχει μετατραπεί σε έντονο πολιτικό σύμβολο που διχάζει την αμερικανική κοινωνία.
Περισσότερα από 1 εκατομμύριο αυτοκίνητα που είναι πολύ μεγάλα για να χωρέσουν σε τυπικές θέσεις στάθμευσης πωλούνται ετησίως στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Μητροπολιτική Αρχή Μεταφορών της Νέας Υόρκης παρουσίασε τον πρώτο ανασχεδιασμένο χάρτη του μετρό εδώ και σχεδόν 50 χρόνια.
Τεχνολογία
Νέα έκθεση προτείνει τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου συντονιστικού φορέα και πέντε Κέντρων Καινοτομίας Υπηρεσιών για την αντιμετώπιση του "χαμένου μεσαίου επιπέδου" στην ψηφιακή τοπική διακυβέρνηση, με 60+ συγκεκριμένες προτάσεις για ανταλλαγή δεδομένων, ανάπτυξη ηγεσίας και προτυποποίηση υπηρεσιών.
Στη Σουηδία, τα συστήματα τηλεθέρμανσης καλύπτουν το 52% της συνολικής οικιακής ενέργειας για θέρμανση και ζεστό νερό, αξιοποιώντας πηγές όπως θερμότητα από λύματα, κέντρα δεδομένων και καύση μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Northwestern ανέπτυξαν ένα δομικό υλικό αρνητικού άνθρακα που λειτουργεί όπως το σκυρόδεμα.
Το Take Back the City Meetup πάει Θεσαλονίκη! Περισσότερες πληροφορίες εδώ.