Πολεοσκόπιο 2025-06-04

700€ πρόστιμο για ταχύτητα, αλλά οι πεζοί φταίνε αν τους πατήσουν | Τρία Μέτωπα Κινητοποίησης για τη Στέγαση | 14% μείωση αυτοκινήτων στη Θεσσαλονίκη

Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.

Τα 3 βασικά

1. 700€ πρόστιμο για ταχύτητα, αλλά οι πεζοί φταίνε αν τους πατήσουν

Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας φέρνει αλλαγές από 1η Ιανουαρίου 2026. Το όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές πέφτει στα 30 χλμ/ώρα, ενώ τα πρόστιμα αυξάνονται σημαντικά: 700€ για υπέρβαση ορίου κατά 50 χλμ/ώρα (από 20-175€ σήμερα), που φτάνουν τα 2.000€ στην τρίτη παράβαση με αφαίρεση διπλώματος για ένα έτος. Στις λεωφορειολωρίδες απαγορεύονται πλέον τα ταξί εκτός από τα ηλεκτρικά (περίπου 75 στην Αττική από 14.000 συνολικά), και περιπτώσεις επιβίβασης. Οδήγηση χωρίς δίπλωμα τιμωρείται με 1.000€ πρόστιμο και φυλάκιση έως 2 έτη, ενώ πάρκινγκ σε θέση ΑμεΑ κοστίζει 150€ με άμεση απομάκρυνση οχήματος. Το σημαντικό βέβαια σε όλα αυτά είναι η επιβολή, όχι η θεωρία.

Είναι ένας ΚΟΚ που δίνει έμφαση στα πρόστιμα και δεν κάνει καμία προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας και προτεραιοτήτων. Ενδεικτικό παράδειγμα, η υποχρέωση των πεζών να αναζητήσουν διάβαση για να διασχίσουν το δρόμο, όταν στην Αθήνα το 86,6% των δρόμων δεν έχει διαβάσεις και το 39% των πεζοδρομίων έχουν πλάτος μικρότερο του ενός μέτρου. Αυτούς τους δρόμους, μας επιτρέπεται να τους διασχίσουμε μόνο αφού βεβαιωθούμε ότι δεν θα παρεμποδίσουμε την κυκλοφορία των οχημάτων. Με απλά λόγια, αν μας πατήσουν, φταίμε.

2. Τρία Μέτωπα Κινητοποίησης για τη Στέγαση

Wohnprojekt Wien

Η στεγαστική κρίση κινητοποιεί την κυβέρνηση σε τρία διαφορετικά μέτωπα με στόχο να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών. Το πρώτο αφορά τη δημιουργία νέας κοινωνικής κατοικίας μέσω αντιπαροχής: η κυβέρνηση θα διαθέσει 36.000 δημόσια ακίνητα σε ιδιώτες για ανάπτυξη, με την προϋπόθεση ότι το 30% των κατοικιών θα παραμείνει κοινωνικό με μίσθωμα έως 30% του μέσου μισθού και δικαίωμα εξαγοράς μετά από 10 χρόνια. Όπως είχα γράψει τον περασμένο μήνα, η αντιπαροχή αποτελεί μια υποσχόμενη στρατηγική για αύξηση της προσφοράς προσιτής κατοικίας, σε αντίθεση με τους ελέγχους ενοικίων που παρά την αισθητική τους ελκυστικότητα, οδηγούν σε μείωση προσφοράς και αύξηση ενοικίων στα μη ελεγχόμενα ακίνητα. Ταυτόχρονα, η Θεσσαλονίκη πρωτοπορεί δημιουργώντας τον πρώτο φορέα κοινωνικής μίσθωσης της χώρας: από τα 77.000 κενά ακίνητα που εντόπισε (16.000 μόνο στον δήμο), τα πρώτα 40 δημόσια ακίνητα ανακαινίστηκαν με 13.000€ το καθένα και θα ενοικιαστούν σε ευάλωτες ομάδες.

Το δεύτερο μέτωπο στοχεύει στην απελευθέρωση 25.000 ακινήτων από τράπεζες και servicers. Αυτοί κατέθεσαν προτάσεις που περιλαμβάνουν τη μεταφορά της υποχρέωσης νομιμοποίησης στον αγοραστή αντί του πωλητή, μείωση χρόνων μεταγραφής (σήμερα 1,5-3 χρόνια), επιτάχυνση έκδοσης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Ακινήτου (6 μήνες έως χρόνια) και διευκόλυνση τρίτων στους πλειστηριασμούς.

Το τρίτο μέτωπο είναι το πακέτο "καρότου και μαστιγίου" για τα κλειστά ακίνητα: κίνητρα όπως η επέκταση έκπτωσης φόρου για ανακαινίσεις έως 16.000€ και διατήρηση απαλλαγής φόρου 3ετίας για άνοιγμα κλειστών ακινήτων, αλλά και αντικίνητρα όπως ο εξεταζόμενος φόρος "αδράνειας". Παράλληλα προτείνεται νέα προοδευτική φορολογική κλίμακα με ενδιάμεσα κλιμάκια 20-25% για εισοδήματα 12.001-25.000€, αντί του σημερινού άλματος από 15% σε 35%.

3. 14% μείωση αυτοκινήτων στη Θεσσαλονίκη

Το Μετρό Θεσσαλονίκης επιφέρει σημαντικές αλλαγές έξι μήνες μετά τη λειτουργία του. Έρευνα του ΙΜΕΤ δείχνει 14% μείωση αυτοκινήτων στο κέντρο (από 8% τον Δεκέμβριο) και 18% μείωση χρόνου μετακίνησης στην Τσιμισκή, 13% στην παραλιακή τις απογευματινές ώρες. Με 70.000-80.000 καθημερινούς επιβάτες (τελικά ποιο νούμερο είναι σωστό;) και 10 εκατ. επιβιβάσεις σε έξι μήνες, το μετρό απορρόφησε κυρίως χρήστες λεωφορείων και ταξί παρά ιδιωτικών αυτοκινήτων. Τα ταξί έχουν 15-20% λιγότερα δρομολόγια, ενώ το 70% των κατοίκων θεωρεί ότι βελτιώθηκε η ποιότητα ζωής. Παράλληλα, οι τιμές ακινήτων τρέχουν με ετήσια αύξηση 12%. Ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών ανακοίνωσε την διακοπή της λειτουργίας της βασικής του γραμμής επί έναν μήνα στο πλαίσιο προετοιμασίας για την ένταξη της επέκτασης προς Καλαμαριά ενώ από 26/5 δίνεται η δυνατότητα πληρωμής εισιτηρίων με POS.

---

---

Ελλάδα

• Χωρίς σχόλιο.

  

  @kostas_kritzilakisreal#kostas_kritzilakisreal #fyp #viral #disability

  Tiktok failed to load.
  
  Enable 3rd party cookies or use another browser

• Το υπουργείο Περιβάλλοντος κατέθεσε τροπολογία που επιτρέπει την ολοκλήρωση ημιτελών κτιρίων με μπόνους ΝΟΚ (που ακύρωσε το ΣτΕ) μέσω "πράσινου τέλους" στον δήμο.

• Οι γείτονες του Ελληνικού υποφέρουν από σκόνη και θόρυβο. Στον Παλιό Άλιμο, κάτοικοι οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο με αλλεργίες. Γυμνοί λόφοι χώματος έφταναν 15μ ύψος, ενώ καμιόνια παραμένουν ακάλυπτα παρά τις υποσχέσεις.

• Ο λόφος Αρδηττού, ένας από τους ιστορικούς επτά λόφους της Αθήνας δίπλα στο Καλλιμάρμαρο, παραμένει "επίσημα κλειστός" παρότι χιλιάδες πολίτες περνούν μπροστά του καθημερινά. Η κεντρική είσοδος είναι μόνιμα κλειστή, ενώ η μόνη πρόσβαση γίνεται από άτυπη είσοδο στην Αρχιμήδους. Μόνο 244 αξιολογήσεις στο Google έναντι 20.000 του Φιλοπάππου αποκαλύπτουν το πρόβλημα προσβασιμότητας. Οι λίγοι (απ’ ότι φαίνεται) που τον επισκεπτόμαστε απολαμβάνουμε ενός από τα ωραιότερα σημεία της πόλης μας.

• Κολωνάκι: αστική παρακμή. Και οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο. Και τα ηλεκτρικά πατίνια, μοχλός ανάπτυξης.

• Πώς ζούσαν οι 128.000 κάτοικοί της Αθήνας το 1900; Και πως γεννήθηκε το θερινό σινεμά;

• 77 πατίνια, 3 ποδήλατα, 1 μηχανάκι και πλήθος άλλων απορριμμάτων ανασύρθηκαν από τον πυθμένα του Θερμαϊκού.

• Σχεδόν 38 λεπτά στην Αθήνα και 29 λεπτά στην Θεσσαλονίκη είναι ο μέσος ημερήσιος χρόνος μετακίνησης μονής διαδρομής (λεπτά). Και μια ιστορία για μια διαδρομή 90 λεπτών από Νέα Σμύρνη σε Μαρούσι.

  

Αστική Ζωή

• Άρθρο από την Progress Ireland αναλύει το φαινόμενο NIMBY (Not In My Backyard) στην Ιρλανδία. Απορρίπτει τις θεωρίες ότι οφείλεται σε "ιρλανδική κουλτούρα" ή προστασία αξίας ακινήτων. Υποστηρίζει ότι το NIMBY προκύπτει από "διάσπαρτα οφέλη και συγκεντρωμένα κόστη" - η κοινωνία ωφελείται από νέες αναπτύξεις, αλλά οι τοπικοί κάτοικοι επωμίζονται τα άμεσα κόστη. Προτείνει λύσεις που δίνουν κίνητρα στους ντόπιους να υποστηρίξουν αναπτύξεις: Street Plan Development Zones (SPZs) που επιτρέπουν σε δρόμους να επιλέγουν κανόνες ανάπτυξης, και Land Readjustment που δίνει σε ιδιοκτήτες γης μερίδιο από την αύξηση αξίας.

• Η Τσενγκτού είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πόλη της Κίνας καθώς νέοι εργαζόμενοι εγκαταλείπουν τις υπερ-ανταγωνιστικές παράκτιες μεγαπόλεις. Ο πληθυσμός εκτοξεύθηκε σε 21,5 εκατομμύρια (+30% σε 5 χρόνια).

• Δημοσιογράφος δημιουργεί food co-op με γείτονες στην Αγγλία και επιτυγχάνει εξοικονομήσεις άνω του 40% στα ψώνια.

• Η Ιαπωνία εγκαθιστά τους πρώτους "χώρους ηρεμίας" για άτομα με αισθητηριακές ευαισθησίες.

• Το δανικό στούντιο MAST σχεδιάζει πλωτή γειτονιά σε εγκαταλελειμμένο λιμάνι του Ρότερνταμ που θα γίνει η μεγαλύτερη πλωτή στεγαστική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Το έργο περιλαμβάνει 100+ διαμερίσματα, δημόσιους χώρους και εμπορικές μονάδες.

  

• Η τηλεργασία αναδιαμορφώνει την οικονομική ανάπτυξη των πόλεων. Αντί να κυνηγούν εταιρικά headquarters, οι πόλεις προσελκύουν απευθείας εργαζόμενους. Το όριο μεταξύ τηλεργαζομένων και τουριστών επίσης θολώνει, με τις διαμονές 30+ ημερών να διπλασιάζονται. Νέα μελέτη επιβεβαιώνει την επιτυχία σχετικού προγράμματος (Tulsa Remote): κάθε δολάριο επένδυσης επιστρέφει $4,31 στην τοπική οικονομία. Από το 2018, πάνω από 3.400 τηλεργαζόμενοι πήραν $10.000 για να μετακομίσουν στην Ταλσα. Το 96% παρέμεινε για τη διάρκεια του προγράμματος (1 έτος), ενώ το 70% μένει πλέον μόνιμα εκεί. Το κόστος ανά θέση εργασίας είναι $36.000 (έναντι $218.000 για παραδοσιακά εταιρικά κίνητρα).

• Το Starbase του Elon Musk στο Τέξας έγινε επίσημα πόλη. Θα έχει δικό της αστυνομικό τμήμα και δήμαρχο τον αντιπρόεδρο της SpaceX.

• Η Πυραμίδα των Τιράνων, πρώην μνημείο του δικτάτορα Enver Hoxha (1988), μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο από την ολλανδική MVRDV το 2018. Η MVRDV προσέθεσε 32 χρωματιστά κουτιά και 16 σκάλες διατηρώντας τη βασική μορφή.

  

• Το Τέξας, για να αντιμετωπίσει την έλλειψη 320.000 κατοικιών, προωθεί νομοσχέδιο που επιτρέπει τη μετατροπή κενών γραφείων, εμπορικών κέντρων και αποθηκών σε κατοικίες χωρίς αλλαγή ζωνών σε μεγάλες πόλεις.

• Ουρανοξύστης 38 ορόφων στην Times Square θα γίνει κατοικίες με 1.250 διαμερίσματα, καθώς το κτίριο παραμένει κενό 80% από το 2022.

• Η Νέα Υόρκη λανσάρει εκστρατεία εκατομμυρίων δολαρίων κατά του πετάγματος σκουπιδιών στο δρόμο. Το "Don't Do New York City Dirty" στοχεύει άνδρες 18-24 ετών - αυτούς που τα πετούν πιο συχνά.

• Το Σαν Φρανσίσκο μετέτρεψε την παραλιακή Great Highway σε πάρκο 55 στρεμμάτων με κόστος κάτω από 1 εκατομμύριο δολάρια.

• Ένα δισεκατομμύριο πουλιά σκοτώνονται ετησίως στις ΗΠΑ συγκρούομενα με κτίρια. Η αστική φωτορρύπανση παγιδεύει μεταναστευτικά πουλιά που πλοηγούνται με αστέρια. Ωστόσο, η εγκατάσταση ειδικού γυαλιού μπορεί να μειώσει τις συγκρούσεις κατά 90% ενώ πόλεις όπως Νέα Υόρκη και Σικάγο μειώνουν τα φώτα κατά τη μεταναστευτική περίοδο.

• Η Ισπανία διέταξε την Airbnb να αφαιρέσει 66.000 καταχωρίσεις που παραβιάζουν κανόνες αδειοδότησης.

• Δρόμοι χωρίς αυτοκίνητα, γεωθερμική θέρμανση και ηλιακοί συλλέκτες. Το Clichy-Batignolles, στα βορειοδυτικά του Παρισιού, είναι μια νέα οικολογική συνοικία χτισμένη με την προσέγγισης της πόλης των «15 λεπτών».

  

Βιώσιμη κινητικότητα

• Η Σαγκάη λανσάρει σύστημα λεωφορείων που σχεδιάζουν οι ίδιοι οι επιβάτες. Μέσω πλατφόρμας, κάτοικοι προτείνουν διαδρομές, άλλοι ψηφίζουν και αν συγκεντρωθούν 15-20 επιβάτες ανά δρομολόγιο, η γραμμή ξεκινά σε 3 ημέρες.

• Περίπου 50 βιβλιοθήκες ηλεκτρικών ποδηλάτων λειτουργούν στις ΗΠΑ, επιτρέποντας δωρεάν δανεισμό για έως μια εβδομάδα. Τα προγράμματα στοχεύουν κοινότητες χαμηλού εισοδήματος, καθώς το ετήσιο κόστος αυτοκινήτου ξεπερνά τα 8.000 δολάρια.

• Η Δανία έχει βιώσει μια αξιοσημείωτη αλλαγή στην ιδιοκτησία των ηλεκτρικών ποδηλάτων κατά την τελευταία δεκαετία, με αύξηση από μόλις 2% το 2014 σε 21% το 2024. Εν τω μεταξύ, η συνολική ιδιοκτησία ποδηλάτων μεταξύ των Δανών μειώθηκε, με το 68% να δηλώνει ιδιοκτησία το 2024 σε σύγκριση με το 77% οκτώ χρόνια νωρίτερα.

Τεχνολογία

• Οι Σκανδιναβικές χώρες μετατρέπουν data centers σε θερμαντικά συστήματα πόλεων. Ενδεικτικά, συγκρότημα 150MW της Microsoft θα θερμαίνει 100.000 σπίτια.

• Η Waymo έκανε 10.000 πληρωμένες διαδρομές την εβδομάδα τον Αύγουστο του 2023. Μέχρι τον Μάιο του 2024, ο αριθμός αυτός των διαδρομών με αυτοκίνητα χωρίς οδηγό είχε φτάσει τις 50.000. Τον Αύγουστο, έφτασε τις 100.000. Τώρα είναι ήδη πάνω από 250.000.

• Το Λος Άντζελες στοχεύει σε στόλο 50 ηλεκτρικών αεροταξί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028. Τα τετραθέσια eVTOL της Archer Aviation θα συνδέουν το SoFi Stadium, το LAX και άλλους κόμβους με πτήσεις 10-20 λεπτών και τιμές Uber Lux.

---

232 άτομα έχουν ξεκινήσει αίτηση για το Astylab Founders.

10 μέρες μετά την ανακοίνωση του, αποδεικνύεται πως υπάρχει πραγματική ανάγκη για ευκαιρίες σε ανθρώπους με πραγματικό πάθος, εμπειρία και όραμα για θετικό αντίκτυπο.

Αρχιτέκτονες, bioengineering PhDs, άνθρωποι που έχουν ζήσει στο Πακιστάν και τις Μπαχάμες, άτομα που ασχολούνται από ενεργειακή φτώχεια και stable coins μέχρι προσιτή στέγαση και αστικό σχεδιασμό.

Οι αιτήσεις συνεχίζονται μέχρι τον Ιούλιο. Αν γνωρίζετε κάποιο άτομο που έχει το ταλέντο και το πάθος να δημιουργήσει ουσιαστική αλλαγή, μοιραστείτε μαζί του αυτή την ευκαιρία. Και αν θέλετε να την υποστηρίξετε με οποιοδήποτε τρόπο, ας μιλήσουμε!

Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα περάσουμε φανταστικά.